Παρουσίαση Μπροσούρας: “σημειώσεις από τον αγώνα για την πόλη”

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η όξυνση της καπιταλιστικής κρίσης και η ειδικότερη δημοσιονομική όψη του προβλήματος που αντιμετωπίζουν μέσα στον παγκόσμιο καταμερισμό της εργασίας οι χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, όπως η Ελλάδα, παράγουν διαφοροποιημένα φαινόμενα και νέα πεδία δραστηριότητας για το ανταγωνιστικό κίνημα. Οι καταλήψεις και τα άλλα στέκια γειτονιάς, τα οποία το κίνημα έβλεπε πάντοτε σαν δείγματα του δικού μας οράματος για τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές σχέσεις, βρίσκονται σήμερα μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις.

Το πεδίο της πόλης, το προνομιακό έδαφος ανάπτυξης τόσο του σύγχρονου καπιταλισμού όσο και της αντίστασης σ’ αυτόν, τεμαχίζεται, αναδιατάσσεται, τροποποιείται, επανελέγχεται, αναδιανέμεται προς τα πάνω. Κάθε γωνιά γης που μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης μπαίνει υπό το μικροσκόπιο των «επενδυτών γης», τυχοδιωκτών ραντιέρηδων κάθε είδους, για τους οποίους δεν νοούνται φιλολαϊκές χρήσεις του χώρου, αλληλεγγύη, προστασία του περιβάλλοντος, ελεύθεροι χώροι κλπ. Το κράτος, από την πλευρά του, με τη χωροταξική και πολεοδομική πολιτική του επιδιώκει να εξασφαλίσει την υπερεκμετάλλευση της γης και τη βίαιη κερδοφορία των «θεσμικών επενδυτών» πάνω στο χώμα που πατάμε και τον αέρα που αναπνέουμε.
Οι ιστορίες των περισσότερων καταλήψεων και στεκιών είναι ιστορίες μετατροπής ενός εγκαταλελειμμένου χώρου σε κοιτίδα κοινωνικής, πολιτιστικής και πολιτικής δραστηριότητας. Σήμερα, όμως, γύρω απ’ τις καταλήψεις και τα στέκια μας αναπτύσσονται δυνάμεις που σκοπεύουν στην άμεση καπιταλιστική εκμετάλλευση του χώρου των γειτονιών μας. Νυχτομάγαζα, εμπορικά κέντρα, γήπεδα και άλλα «ευαγή» ιδρύματα επιδιώκουν να κατακτήσουν όλο το χώρο της πόλης, αποπολιτικοποιώντας τα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα, ενισχύοντας τον καταναλωτισμό και την απανθρωποποίηση, καταδικάζοντας παλιότερες μορφές του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος σε μαρασμό, ενισχύοντας το θέαμα ως κυρίαρχο ιδεολογικό όπλο. Βεβαίως το πρόβλημα δεν είναι μόνο ιδεολογικό: τα λαϊκά στρώματα οφείλουν να προσαρμοστούν στα εκάστοτε δεδομένα όπως διαμορφώνονται, αν αυτό είναι εφικτό, αλλιώς να εγκαταλείψουν ολόκληρες περιοχές αμαχητί. Όλα βαίνουν καλώς: οι «επενδυτές» κι οι τράπεζες κερδίζουν — κατασκευές, πρώτες ύλες, τραπεζικά δάνεια, κτηματομεσιτικές φούσκες…

Τι δραστηριότητα αναλογεί σ’ ένα στέκι γειτονιάς κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες; Ποιος θεωρητικός προβληματισμός μπορεί να συνεισφέρει στη συμπλήρωση του παζλ των επιμέρους καθημερινών εμπειριών μας μέσα στην πόλη, έτσι ώστε να σχηματίσουμε τη συνολική εικόνα και να προσπαθήσουμε να την ανατρέψουμε; Πώς μπορούμε να συνεισφέρουμε στη διαπίστωση των προβλημάτων και στις μάχες που δίνονται για τα ζητήματα του χώρου, για να μην οδηγηθούμε στην εγκατάλειψη των χώρων της ζωής μας;

Τέτοια ερωτήματα προσπαθεί να θέσει και επιχειρεί να απαντήσει σ’ ένα βαθμό αυτή η μπροσούρα. Αφορμή της οι εμπειρίες μας απ’ το κίνημα για την υπεράσπιση του άλσους της Ν. Φιλαδέλφειας και της πόλης γενικότερα, όπως εξελίχθηκε από το τέλος του 2013 ως σήμερα. Ανάλογος προβληματισμός εκφράστηκε και στην εισήγηση της ομάδας εργασίας στην εκδήλωση που οργάνωσε η Κατάληψη Στρούγκα στις 28/3/2015 με θέμα «Καπιταλιστική επέλαση στις γειτονιές, εκμετάλλευση ελεύθερων και δημόσιων χώρων, αντίσταση από τα κάτω». Ωστόσο το υλικό κι οι επεξεργασίες που δημοσιεύονται εδώ δε δεσμεύουν ούτε προέρχονται από το σύνολο της συνέλευσης της Κατάληψης Στρούγκα.